Naleśniki z masą migdałową według przepisu z 1914 roku

Nie od dziś wiadomo, że kiedy człowiek nie ma pomysłu lub składników pod ręką na większe gotowanie, sięga zazwyczaj do sprawdzonego asortymentu potraw podstawowych. Jak na złość najlepiej sprawdzają się do tego celu wszelkie zupełnie niedietetyczne dania mączne. Naleśniki to potrawa o długiej historii – nic dziwnego, skoro stanowią wybawienie niejednej pani domu gdy trzeba wymyślić na poczekaniu smaczne danie “z niczego”. Do ich wykonania potrzeba jedynie kilku podstawowych składników a pozostawiają ogrom możliwości nadziewania ich rozmaitymi kombinacjami składników z domowej spiżarni. 

O naleśnikach przeczytać można już w wydanej w 1682 Compendium ferculorum Stanisława Czernieckiego. Podawał on wówczas taką na nie, oryginalnie brzmiącą a jednak tak znajomą recepturę:

“Rozbiy Jaiec z Mlekiem y trochą Mąki, zynguy masłem rynke albo kielenke, wyleway potrosze i piecz, cienko, a polawszy masłem, day na Stoł“

Tym, co w przepisie może nieco zdziwić to brak wody dodawanej do naleśników i przyrządzenie ciasta jedynie na bazie mleka. W późniejszych przepisach – z końca XIX-go i początków XX-go wieku również często zalecano taką właśnie metodę wykonania. Były też jednak i takie, które zalecały zastosowanie proporcji pół na pół z wodą, czyli wersji po którą i my dzisiaj zazwyczaj sięgamy. W dawnej prasie opisywano takie naleśniki jako “oszczędnościowe” a sama Lucyna Ćwierczakiewiczowa twierdziła, że takie przygotowane na bazie samego mleka wychodzą w smaku łykowate. Osobiście, z obu pobudek – oszczędnościowej i takiej, że naleśniki z mleka bardziej się rwą, sięgam zazwyczaj po wersję z wodą.

Ciasto ciastem, ale na dobre naleśniki potrzeba też dobrego nadzienia. Ponieważ da się je nadziewać właściwie czym się tylko chce, powstają z tego często zupełnie oryginalne i nietuzinkowe rozwiązania. Najbardziej popularną wersją naleśników są w naszym kraju oczywiście te z białym serem oraz z konfiturą, ale tak naprawdę możliwości są niemal nieograniczone.

W przedwojennych poradnikach naleśniki umieszczano w rozdziałach legumin i jako takie właśnie – a nie pełnoprawny, samodzielny posiłek, głównie spożywano. Były zatem takie zapiekane w kremie, z jabłkami, z cytryną czy występujące jako składnik leguminy – pokrojone w cieniutkie paseczki i zapiekane z sosem. Występowały również, jak i współcześnie w wersji wytrawnej, choć niektóre kompozycje smaków moglibyśmy dziś uznać za nieco zbyt ekstrawaganckie jak na współczesne standardy. Znaleźć można było na przykład propozycję nadziewania ich … wątróbką.

Swoją drogą, chodzi mi po głowie wpis na dania kuchni przedwojennej, które z jadłospisów zniknęły i to raczej na dobre ze względu właśnie na pewną transformację upodobań kulinarnych. Chcielibyście poznać taką listę dawnych przepisow, których raczej nie wypróbuję?

Wracając do naszych naleśników, dzisiejsza propozycja należy do tych ewidentnie deserowych. Środek naleśnika wypełniony jest słodkim (choć nie za słodkim) nadzieniem na bazie piany z białek i mielonych migdałów. Wszystko następnie zasmażamy na maśle, co dodaje takim naleśnikom dodatkowego smaku. Choć można zjeść je na zimno, zdecydowanie i kategorycznie polecam jeszcze ciepłe, najlepiej w ogóle podane z sosem waniliowym lub szodonowym – przepis również znajdziecie poniżej. Jeśli bez sosu, naleśniki wystarczy oprószyć cukrem pudrem lub na przykład – polać strużkami miodu. Na koniec jak zwykle kilka zdjęć z całego procesu smakowitych przygotowań! Kto się skusi?