Dorsz w sosie holenderskim i o sosach w przedwojennej kuchni w ogóle

Natknęłam się niedawno gdzieś w prasie na stwierdzenie – z przykrością nie pamiętam zupełnie czyjego autorstwa – że cała sztuka gotowania zawiera się właściwie w przystawce i deserze, bo pierwszorzędne danie główne to zawsze niemal po prostu porcja mięsa lub ryby dobrego gatunku i niewielka ilość dowolnych dodatków. Trochę się z tym zgodzić muszę, przynajmniej z poczucia elementarnej przyzwoitości skoro już uczyniłam osobę autora anonimową, choć z całego zdania wykreśliłabym grubą kreską określenie dodatków jako dowolne. Bzdura zupełna! Tym, co odróżnia obiad taki sobie od zupełnie wyjątkowego są przecież właśnie dodatki. Można nimi skutecznie zdusić w zarodku nawet najlepiej zapowiadający się posiłek, albo odwrotnie – tak podbić wszystkie smaki, że nawet pozornie banalne danie urośnie do rangi domowego święta.

Kiedy kilka lat temu zaczęłam zaczytywać się w starych, przedwojennych książkach kucharskich, niezmiennie wprawiało mnie w konsternację dlaczego autorzy z maniakalną konsekwencją poświęcają w każdej niemal pozycji cały długi rozdział tylko na sosy. Kto u licha robi tyle sosów i do czego, że im całego rozdziału nie szkoda?! Z moją konsternacją zgodzić się musi każda pracująca pani domu, bo kto w dzisiejszych realiach ma czas na zabawę z przygotowywaniem sosów w świecie, w którym nawet warzywa można kupić już pokrojone! Żeby mnie raz rozbudzona ciekawość jednak nie zeżarła, musiałam tych nieszczęsnych sosów spróbować i jest to chyba jedyny raz gdy ta cecha charakteru nie wprowadziła mnie w głupie tarapaty, a właściwie to wyszła mi na dobre. Z sosami zabawy nie ma aż tak znowu dużo jak by się mogło wydawać, bo przygotowuje się je i tak w międzyczasie, gdy główna potrawa “dochodzi” a naprawdę mamy do czynienia z posiłkiem innej kategorii! Poza tym, nie czarujmy się, gdy do nazwy jakiejkolwiek potrawy mięsnej czy rybnej, jeden czort! dorzucimy nazwę sosu – całość od razu brzmi jakoś bardziej wykwintnie!

Dzisiejszy przepis to niby żadne odkrycie, bo kto by znowu potrzebował przepisu na rybę – czy to dorsz, czy jakikolwiek inny gatunek jest tu zresztą zupełnie bez znaczenia. Żadna filozofia! Przepis jest więc zatem głównie na sos holenderski, bo to on gra tu pierwsze skrzypce i sprawia, że pozornie zwykły obiad zamieni się w taki, który zjemy nie tylko z ogromnym apetytem ale też w uroczystym nastroju. Spróbujecie?